Leergang voor toezichthouders en commissarissen
Onbewuste vooroordelen herken je niet snel bij jezelf. Omstandigheden kunnen je authentieke gedrag zomaar sterk beïnvloeden. Bij toezichthouden kan dat desastreuze gevolgen hebben. Diversiteit in de boardroom neemt toe, hoe ga je daarmee om en blijf je trouw aan jezelf. Daarom heeft Maes & Lunau samen met Avicenna een leergang ontwikkeld die een zeer divers samengesteld team van 15 (aspirant- maar ook ervaren) toezichthouders leert wat inhoudelijk toezichthouden is op alle thema’s, maar dan vanuit je eigen consistente authentieke gedrag in relatie tot de anderen in het team.
Het unieke ontwikkeltraject, speciaal voor deelnemers die een toezichthoudende rol ambiëren, is in nauwe samenwerking tussen Avicenna en Maes & Lunau tot stand gekomen. De leergang gaat in op hoe je (in je toezichthoudende functie) authentiek en effectief blijft en je leert wat inhoudelijk én gedragsmatig goed en adequaat toezichthouden is.
Toezichthouden kent vele bijzondere aspecten. Natuurlijk op inhoudelijke aspecten, maar zeker ook gedragsmatig. Vooral in de snel veranderende context van een meer divers samengestelde raad van commissarissen of raad van toezicht. Diversiteit in deze gremia zal toenemen qua leeftijd, gender, culturele achtergrond, deelnemers met achtergrond in de profit en de not-for-profit sector en, van alle tijden, vanwege verschillende persoonlijkheden.
Hoe kun je je eigen rol versterken en verbeteren in een uitdagende en snel veranderende context?
Door deze leergang te volgen waar je in een zeer divers samengesteld team van uitstekende, specifiek voorgeselecteerde aspirant toezichthouders leert hoe je authentiek en effectief blijft en leert wat inhoudelijk én gedragsmatig goed en adequaat toezichthouden is.
Het traject heeft een looptijd van circa 10 maanden met 5 tweedaagse modules. Deze bestaan uit een combinatie van gedegen kennis door experts, het vergaren van nieuwe inzichten en perspectieven in een gemêleerde deelnemersgroep, casuïstiek door ervaren commissarissen en analyse van- en feedback op je eigen gedrag.
Doelgroep
Voor deelnemers die in de eerste plaats de rol van toezichthouder of commissaris sterk ambiëren, ongeacht welke sector. Deelnemers zien dit niet als bijbaantje, maar juist als verrijkend voor hun carrière. Zij hebben bestuurlijke ervaring of kunnen bogen op substantiële ervaring met het samenwerken met bestuurders op het vlak van het leiden van organisaties. Altijd organisatie dienend. En wellicht daarmee ook de samenleving dienend.
Voorafgaand aan de toelating aan het programma vindt een persoonlijke intake met elke kandidaat plaats. In dit gesprek wordt gekeken naar motivatie, diversiteit, academisch werk- en denkniveau en persoonlijkheid.
Lees hier de ervaringen van deelnemers aan de Leergang:
Ben je geïnteresseerd in deelname?
Hier kan je je inschrijven:
https://www.maeslunau.com/nieuws/leergang-voor-toezichthouders-en-commissarissen/
Over Avicenna
Al 15 jaar leidt Avicenna de leiders van morgen op. Leiders die nationaal en internationaal het verschil maken voor hun organisatie en de samenleving. Ze organiseren leiderschapsleergangen, inspiratiesessies, maatwerkprogramma’s voor organisaties en persoonlijke leertrajecten voor bestuurders. Tevens is Avicenna regiepartner van diverse brancheverenigingen voor toezichthouders en commissarissen. Avicenna is een exclusief netwerk dat ook na de leergangen de leiders van morgen blijvend verbindt.
Wat is jouw afdronk van de leergang van Avicenna/Maes & Lunau Mark?
De leergang was zeer interessant omdat het een hele andere invalshoek geeft naar diverse soorten organisaties. Het leerde me vanuit meer afstand en vanuit een andere rol te kijken naar heel andere organisaties dan die ikzelf vanuit mijn ervaring ken. Ik heb een volstrekt nieuw beeld gekregen op de rol van een RvC op basis van mijn eerdere eigen ervaringen met RvC’s als bestuurder. Bijvoorbeeld het zoeken van diepgang, hoe je dat doet zonder dat je op de stoel van de bestuurder gaat zitten. Het leert je ook hoe je als bestuurder naar de RvC moet kijken en andersom en als absolute bijvangst ook naar mijn eigen leadershipteam.
Wat voor een RvC positie heb jij voor ogen?
Ik zou graag bij voorkeur een RvC positie invullen binnen de Food branche, FMCG en dan binnen elk mogelijk distributiekanaal, van traditionele retail en of foodservice tot on-line. Non food zou ook kunnen mits niet richting IT. Wellicht niet bij een TE grote multinational, teveel een politieke component. Familiebedrijven en of middelgrote bedrijven zouden erg bij mij passen.
Ik zit nu bij mijn eigen bedrijf met toezicht in een overgangsfase van een raad van advies naar een formele RvC. Zelf ben ik eager en ambitieus genoeg om op mijn eigen kompas te varen, maar je wilt door je RvC toch ook stevig bevraagd worden en een flinke sparring partner hebben in de toetsing van je strategie. Zo zou ik de rol willen invullen met een goed begrip van de wenselijke rol als toezichthouder. Dat heeft de leergang van Avicenna/Maes & Lunau mij zeker gebracht.
Joanita, wat was jouw reden om de leergang toezichthouden van Avicenna/Maes & Lunau te volgen?
Graag wilde ik een Leergang Toezichthouden doen, vanuit alle kennis en ervaring die ik heb opgebouwd, om een betekenisvolle bijdrage te leveren. Ik heb diverse leergangen bekeken en deze keuze gemaakt. Wat erg aansprak bij de leergang van Avicenna/Maes & Lunau is de combi van inhoud en gedrag. Alleen het cognitieve is niet genoeg voor een goede toezichthoudende rol. De prijs-kwaliteit verhouding is goed, dus voor Avicenna/Maes & Lunau gekozen.
Wat vond je van de opzet van de leergang?
Goed georganiseerd, blokken van twee dagen, goed overzichtelijk. Mooi is ook het diverse netwerk dat je ontwikkelt, je leert veel van elkaar en kan bij elkaar in de winkel kijken. De begeleiding was uitstekend (Inge Brakman erg goed), informatie werd tijdig beschikbaar gemaakt, volledig en benaderbaar. Inhoudelijk haakt het erg goed aan op de onderwerpen aan de bestuurstafel, aandacht voor nieuwe onderwerpen als social media, sustainability en digitalisering. Wat ook heel leuk was, is de mogelijkheid van een stage te lopen en daarin begeleid te worden. Wat ik mistte was de dialoog tussen de bestuurder en de toezichthouder. Wat is de vraag van de jonge generatie bestuurders naar de toezichthouder?
Je kan in een toezichthoudende functie direct toevoegen wat je geleerd hebt al tijdens de stage. Heb het geleerde ook direct in mijn huidige voltijdsbaan verder kunnen toepassen. Met name het zonder oordeel luisteren, met de zogenoemde socratische houding.
Wat voor rol zou je ambiëren als toezichthouder?
Voor mij is dat iets waar je zelf veel gevoel bij hebt, waar sluit je qua intrinsieke motivatie bij aan: bijvoorbeeld maatschappelijk toegevoegde waarde, culturele sector, stichtingen met oogmerk diversiteit te vergroten, en dergelijke. Ook waar specifieke HR-professie gevraagd wordt, dus een medezeggenschap commissariaat zou ik heel leuk vinden. Inmiddels is de eerste sollicitatie met specifiek aandachtsgebied gedrag en HR in een betekenisvol gebied de deur uit! Ben benieuwd!
Wat is jouw afdronk van de leergang van Avicenna en Maes & Lunau?
‘Ik heb als bestuurder de Leergang voor Toezichthouders en Commissarissen als zeer verrijkend ervaren. Opererend vanuit je huidige bestuurlijke rol loop je het gevaar dat je je enkel focust op je eigen bedrijf, je eigen businesstak en problematiek. Wat deze leergang doet is jou helpen om in de totale breedte anders te kijken naar de maatschappelijke, morele, wettelijke en economische kaders, zodat je als bestuurder, maar ook zeker als toekomstige toezichthouder, je bedrijf richting kan geven.
Wat vond je van de opzet van de leergang?
De gehele leergang legt een hele goede basis om als toezichthouder aan de slag te gaan, al merk ik dat ik er zelfs nu al veel aan heb in mijn dagelijkse werkleven als bestuurder. Ik ben namelijk veel beter geëquipeerd om deze rol goed te vervullen en om situaties completer te zien, bijvoorbeeld doordat bepaalde artikelen mij veel achtergrondinformatie hebben gegeven of bestaande ervaringen ineens anders landen.
Daarnaast was het fijn om een aantal dagen uit de hectiek te zijn en echt tijd te maken voor de leergang en het leerproces en ervaringen uit te wisselen met een diverse groep deelnemers. Met uitmuntende en diverse docenten, jong en oud, man en vrouw, die allen hun eigen relevantie, ervaring en kwaliteit meebrengen. Het was geweldig om rechtstreeks van deze zwaargewichten en kundige mensen te leren. Ik was verrast door de diversiteit en de kwaliteit van de leergang, die mij een andere kijk gegeven hebben op het vak toezichthouden’.
Waarom wilde je een leergang toezichthouden volgen en waarom heb je gekozen voor de leergang van Maes & Lunau en Avicenna?
Ik had al een tijdje de observatie dat er bij toezichthoudende organen en raden van commissarissen nog veel te verbeteren valt en dat er sprake is van weinig diversiteit en old boys network denken. De gedachte was dat ik daar wel van alles van kon vinden, maar dat als ik daar iets in wilde veranderen, ik dat beter vanuit een toezichthoudende rol zelf zou kunnen doen. Toen kwam ik de informatie van deze leergang tegen en dacht ik “dat is mooi want het is een vernieuwende aanpak gericht op persoonlijk gedrag in een toezichthoudende rol gerichte aanpak”. Het programma straalde iets uit van “het nieuwe toezichthouden” voor de toekomst. Ook de diversiteit- gedachte die aan de leergang ten grondslag ligt speelde een rol bij de keuze.
Als je nu terugkijkt op de leergang wat heb je teruggevonden van de belofte aan de voorkant?
Veel. Soms wel wat taaie kost op het inhoudelijke stuk, maar ik heb een goed inzicht gekregen in de verschillende sectoren, in je eigen rol en met name ook het effect van je eigen inbreng; je leert de goede vragen te stellen, zodat je daadwerkelijk meer te horen krijgt. Je herkent sneller wanneer iemand te veel zijn eigen mening klaar heeft. Ook is er veel aandacht voor je persoonlijke gedragscomponent. Begeleiding was daar ook sterk in. Je kon flink teruggefloten worden en dat was leerzaam. De diversiteit was erg boeiend. De mix van mensen vulde elkaar goed aan. Wellicht wat oververtegenwoordiging vanuit de zorg in deze specifieke groep, dat zou je kunnen verbreden. Maar veel diversiteit zat in de benadering van de mensen, verschillende vakinhoudelijke achtergronden en ook mannen en vrouwen. Je leert daardoor ook van elkaar, ook de rollenspelen waren zeer leerzaam.
Heb je in je eigen werk nog baat gehad bij de leergang?
Jazeker, we hebben in mijn eigen organisatie een nieuwe structuur ingevoerd met een formeel toezichthoudend orgaan met mijn eigen rol als bestuurder. Daar kwam de leergang erg goed van pas. Daarom heb ik ook een aantal verbeteringen en professionaliseringsslagen kunnen maken. In mijn eigen besturende rol heb ik geleerd beter te luisteren en meer vragen te stellen en kan ik beter hoofd- van bijzaken in de discussies onderscheiden. Door andere vragen te stellen kan je je eigen mensen ook bewuster maken van hun eigen gedrag en kan de uitwisseling constructiever worden. Ik loop nu stage bij een bedrijf en geniet van het zakelijke sturen en de boeiende dynamiek bij de toezichthouders, die ik nu goed kan herkennen.
Wat is jouw afdronk van de leergang van Avicenna en Maes & Lunau?
‘’De Leergang voor Toezichthouders en Commissarissen heb ik als zeer interessant en blikverruimend ervaren. Ik heb kennis gemaakt met een totaal nieuw werkveld en deze leergang heeft mij een goede basis gegeven om een rol als toezichthouder te kunnen vervullen. Wat erg leuk was, was de diversiteit van de deelnemers in de groep. Je zit met mensen uit verschillende beroepenvelden, wat de interactie met elkaar bijzonder maakt. Je krijgt op deze manier bruikbare inzichten en contactpunten om met elkaar meteen aan de gang te gaan met de leerstof.
Op dit moment vervul ik nog geen toezichthoudende rol, maar het is mij al wel duidelijk hoe ik de scheiding van rollen kan toepassen. Met de achtergrond en kennis dat ik heb uit het bedrijfsleven, wil ik graag iets terug doen in het maatschappelijke werkveld in de brede zin en dit doe ik graag goed voorbereid. Met het volgen van deze leergang heb ik inzicht gekregen in de spelregels en functie van toezichthouden. Ik ben mij ook meer bewust van de verantwoordelijkheid die je hebt. Ook is er een stuk besef gekomen dat de dynamiek van toezichthouden aan het veranderen is. Het stoffige imago is ervan af en het is juist een dynamische en verantwoordelijke, en zeker ook, uitdagende functie. Je doet dit niet even tussendoor, maar je hebt een aanzienlijke verantwoordelijkheid.
Daarnaast kan ik de opgedane kennis ook toepassen in mijn huidige functie. De bouwstenen die ik heb opgepakt, zoals blijven doorvragen naar de achtergronden om de probleemstellingen scherper te krijgen, kan ik nog breder toepassen. Dit komt mede door de moderator die de leergang op zijn eigen ‘down to earth’ en pragmatische manier heeft gemodereerd. Hij kon vanuit zijn eigen achtergrond als ervaren toezichthouder, heel gericht de juiste vragen stellen aan de docenten, hen aanvullen en met hen sparren. Ik vond dit ook een van de verrijkende elementen van de leergang. Eveneens de sprekers waren boeiend en kundig en vertelden veel uit hun eigen ervaring, wat ik als interessant heb ervaren en mede door de aangeboden casuïstiek, is blijven hangen. Mijn rugzak is goed gevuld en ik ben voorbereid voor een rol als toekomstige toezichthouder.’’
Waar komt je belangstelling voor een toezichthoudende rol vandaan?
Aanleiding voor mijn interesse in een leergang op het gebied van toezichthouden was dat ik de complexiteit heb gezien van toezichthouden, aandeelhoudersbelangen en directievoeren. Ik was benieuwd naar hoe die dynamiek behandeld en begeleid kan worden.
Hoe kwam je tot je keuze voor deze leergang van Maes & Lunau en Avicenna?
De leergang van Avicenna viel op omdat daar het “waardegedreven” handelen een sterke rol speelde in het curriculum. Veel andere leergangen leken sterk geconcentreerd op het kennisinhoudelijke en de juridische aspecten. Het reflecteren op waarden en normen en waardegedreven beïnvloeden van de besluitvorming bij dilemma’s onder complexe omstandigheden en tegenstrijdige belangen is wat mij interesseert.
Kan je iets vertellen over je ervaring met deze leergang?
Sterk was dat in de verschillende modules die waardegedreven thema’s steeds goed naar voren kwamen, dat er geen makkelijke en vaste recepten zijn voor het oplossen van complexiteit tussen verschillende stakeholders. Een goed moreel kompas helpt dan altijd. Ik heb door de sprekers en de mede cursisten een beter beeld gekregen van hoe ingewikkeld toezichthouden is, zeker als je dat gewetensvol wilt doen. Ik kijk terug op een boeiende, leerzame ervaring en heb absoluut meer handvatten gekregen voor het navigeren tussen de belangen van verschillende stakeholders. Dat maakt deze leergang zeer relevant. Het zou fijn zijn geweest om ook situaties te hebben besproken waar de toezichthouder en bestuurders ook aandeelhouder zijn. Dan heb je de maximale complexiteit.
Waarom een leergang toezichthouden?
Harry, je bent al een behoorlijk ervaren toezichthouder, waarom dan toch nog een leergang toezichthouden volgen?
Ook als je al de nodige ervaring hebt is het belangrijk om scherp te reflecteren op ontwikkelingen in het toezichthouden, maar vooral ook om te reflecteren op je eigen gedrag en functioneren. Dat kan natuurlijk tijdens board assessments in de RvC waar je deel van uit maakt, maar is intenser en confronterender en misschien ook eerlijker in een lerende omgeving met ambitieuze nieuwsgierige medecursisten die elkaar leren kennen en fris op elkaar reageren.
Heeft deze leergang aan je verwachtingen voldaan?
Jazeker, want ik heb toch weer veel nieuwe inzichten gekregen en geleerd van de boeiende sprekers/docenten met hun casuïstiek en eigen verhalen. Het is ook heel boeiend om de verschillende thema’s van de profit en de not-for-profit organisaties naast elkaar te leggen en met collega’s uit die verschillende windstreken te discussiëren en meningen en ervaringen uit te wisselen. Daarnaast krijg je echt feedback die gebaseerd is op directe observaties van je collega’s in de leergang. Mooi is om te zien dat zich gedurende de cursus ook een teamgeest heeft ontwikkeld die veel ruimte biedt voor het bespreken van onbewuste vooroordelen. Kennelijk hebben we die allemaal en de veilige omgeving die gecreëerd wordt geeft alle ruimte voor persoonlijke en oprechte gesprekken.
Heb je nog veel nieuwe dingen gehoord?
Dit vak blijft constant in ontwikkeling dus ik heb zeker nieuwe dingen gehoord, maar ook veel verschillende gezichtspunten die tot nadenken uitnodigen. De grote diversiteit van de docenten zorgt ook voor verschillende invalshoeken op kennis, maar zeker ook op gedrag. Het aspect gedrag speelt een belangrijke rol in deze leergang. Het is onder druk van de omstandigheden zoals dominante collega’s in een RvC/RvT, niet eenvoudig om altijd je eigen koers vast te houden, maar dat is wel nodig als commissaris vanwege je persoonlijke aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid. Dat aspect krijgt veel en zeer nuttige aandacht.
Een belangrijk thema is diversiteit van deze Leergang wat is jouw ervaring hiermee?
De samenstelling van de groep is een boeiende want zodanig vormgegeven dat er zeer diverse persoonlijkheden en invalshoeken zijn. Het mooie daarvan is dat de groep een afspiegeling is van bijvoorbeeld een RvC/RvT die zeer divers samengesteld is. En dan niet vanuit alleen gender, maar ook vanuit cultureel perspectief, persoonlijkheidsprofielen en een mix van bedrijfsleven, overheid, zorg en andere maatschappelijke organisaties. Wat doet dat met jou persoonlijk, hoe houd je rekening met al die verschillende gezichtspunten, hoe ga je daarmee om. Als je dan een terugkoppeling krijgt op jouw reactie die ingegeven wordt door bijvoorbeeld een allergie op bepaald gedrag of een mening van een ander is dat heel confronterend en dus leerzaam.